ARICA
A multi-directional analysis of refugee/IDP camp areas based on HR/VHR satellite data
POLNOR2019 polsko-norweski projekt badawczy finansowany w ramach Funduszy Norweskich (program „Badania Stosowane”)
Cele projektu
Monitoring i analiza nie tylko obozów, ale także otaczającego je środowiska…
Zarówno katastrofy naturalne, jak i humanitarne powodują masowe przesiedlenia dotkniętej nimi ludności. Problem ciągłego wzrostu liczby uchodźców i przesiedleńców na świecie budzi duże zainteresowanie interesariuszy i decydentów, w tym reagowania kryzysowego Unii Europejskiej, Organizacji Narodów Zjednoczonych i pozarządowych organizacji pomocowych.
Zarys przebiegu prac
Projekt realizowany jest w 2 wymiarach: pierwszy to nauki społeczne oparte na wywiadach z osobami z badanych obszarów, drugi to analizy geoprzestrzenne oparte wykorzystaniu wysokorozdzielczych danych satelitarnych.
Analizy geoprzestrzenne
Typy danych:
- Dane satelitarne VHR
- Dane satelitarne HR (optyczne i radarowe)
- Dane pozyskiwane naziemnie
Przy pomocy badań środowiskowych opracowane zostaną zachodzące zmiany i analiza trendów, w oparciu o wieloźródłową analizę geoprzestrzenną, ze szczególnym uwzględnieniem:
- Wyodrębnienia terenu obozu i oszacowania obłożenia przestrzennego (część formalna i nieformalna);
- Wyodrębnienia pojedynczych gospodarstw w obozie (ocena populacji, opis przestrzenny);
- Wyodrębnienia terenów mieszkalnych i/lub sieci transportowej;
- Mapowania wód podziemnych i powierzchniowych;
- Mapowania roślinności leśnej i drzewiastej, obszarów uprawnych i innych rodzajów użytkowania gruntów.
Analizy społeczno-geograficzne - perspektywa mieszkańców
CEL
Przeanalizować geoprzestrzennie zmiany w różnych formach obozów dla uchodźców i przesiedleńców uciekających ze stref wojennych, od tragicznych warunków społeczno-ekonomicznych lub katastrof naturalnych. Te formy osadnictwa (zarówno formalne, jak i nieformalne obozy) zostaną zbadane na dwóch przykładach: Mtendeli (Tanzania) i obozie dla uchodźców Kutupalong (Cox Bazar Bangladesz).
Przyjęto podejście społeczno-geograficzne, które bada wzajemne relacje między środowiskiem naturalnym, a działalnością człowieka, z perspektywy mieszkańca.
Cele szczegółowe:
- Zdiagnozować wzajemne relacje obozu dla uchodźców/przesiedleńców ze środowiskiem naturalnym, uwzględniając jego wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe na trzech etapach:
- Założenie obozu;
- Rozwój;
- Relokacja, restrukturyzacja, legalizacja lub zamknięcie.
- Dostarczanie zaleceń społeczno-geograficznych, dotyczących wdrażania dobrych praktyk w zarządzaniu obozem w sposób zrównoważony i przyjazny dla środowiska, z perspektywy osób z wewnątrz.
Pytania badawcze:
Etap 1: Jak wytyczono granice obozu? Jak przebiegało wstępne przygotowanie przestrzeni życiowej w obozie? W jaki sposób przybywający uchodźcy/przesiedleńcy zaadaptowali otaczające obóz środowisko by zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe? (analiza retrospektywna).
Etap 2: W jaki sposób zaadaptowano środowisko naturalne w obozie, w tym: jak mieszkańcy pozyskują pożywienie, wodę i energię, jak administrują obozem?
Etap 3: Jakie są warunki, które spowodują, że osiągnięty zostanie poziom krytyczny możliwości środowiskowych osady, w tym: określenie limitu rozrastania się obozu, podejmowanie decyzji o przeniesieniu, restrukturyzacji, legalizacji lub trwałym zamknięciu oraz strategie rekultywacji środowiska naturalnego po zamknięciu obozu?
Analiza oparta na lokalnych wywiadach
- poziom mikro: wywiady z około 30 uchodźcami/przesiedleńcami (15 wywiadów na obóz). W zależności od zapotrzebowania można także przeprowadzić wywiady grupowe z uchodźcami/przesiedleńcami;
- poziom mezo: około 20 wywiadów (10 wywiadów na obóz) z osobami dysponującymi kluczową wiedzą (np. władzami lokalnymi, podmiotami niepaństwowymi, organizacjami pozarządowymi).
Przewidywana jest możliwość przeprowadzenia wideo-rozmów, w zależności od dostępności rozmówców i wymaganych środków bezpieczeństwa;
Analizy mieszane
Zobrazowanie historii obozu oraz otaczającego go środowiska:
- Monitorowanie i pomiar eko-usług oraz zachodzącej degradacji środowiska, wynikającej z potrzeb żywieniowych, surowcowych i energetycznych: opału, wody, roślin, upraw.
- Monitoring i pomiar eko-usług w zakresie ochrony przed zagrożeniami naturalnymi.
- Modelowanie i prognozowanie zmian środowiskowych, w tym spowodowanych niezrównoważonym użytkowaniem ekosystemów, z naciskiem na usługi zaopatrzeniowe i regulacyjne.
- Statystyki, np. procentowe pokrycie terenu.
- Analiza opisowa, uzupełniona wszechstronnymi i niezależnymi społeczno-geograficznymi badaniami opisowymi i terenowymi.
Platforma mapowa
Wyniki projektu zostaną opublikowane na “Platformie mapowej” zawierającej zarówno informacje geoprzestrzenne jak również raporty informacyjne oraz dane opisowe.
Podnoszenie świadomości społecznej w zakresie zmian środowiskowych zachodzących na terenach obozów, ich wpływu na mieszkańców obozów i ich przyczynach, jak również o pomocy humanitarnej udzielanej mieszkańcom na ich drodze do samodzielności.
Badane obszary
Typy obozów:
- Obozy zniszczone bądź zamknięte
- Istniejące obozy:
- w obszarach zamieszkanych:
- niedaleko miast lub wsi,
- przylegające do miast lub wsi
- W obszarach niezamieszkanych (regiony peryferyjne)
- w obszarach zamieszkanych:
- Obozy w obszarze zagrożenia katastrofą naturalną, np. obóz dotknięty powodzią
